Otizm bir zeka geriliği değildir.Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen bir gelişim bozukluğudur.Otizm genellikle 2 yaşlarında ortaya çıkar.Otistik çocuklar çevreleriye iletişim kurmaz.Göz kontağı yoktur.Size sarılmak istemez.İstediklerinin başkalarının ellerini kullanarak belirtir.Yaşamında rutinler çok önemlidir.Acıyı hissetmezler veya çok duyarlı olurlar.Sürekli aynı oyunları oynarlar ve sürekli tekrar ettiği belirli kelimeleri vardır.Bir objeleye bağlılık gösterirler ve etrafında döndürmek isterler.
Ne zaman otizmden şüphelenilmelidir?
Otistik çocuklar sözel iletişim, duygusal ve sosyal alan ve davranışsal olmak üzere 3 alanda zorluk yaşarlar. Çocuğunuzda aşağıdaki bulgulardan tamamı olmasa da bir kısmını fark ediyorsanız vakit geçirmeden bir çocuk psikiyatristine başvurmanız çok önemlidir. Çünkü yapılan çalışmalar bu hastalığın tedavisinde en önemli basamağın erken teşhis ve doğru yönlendirme olduğunu göstermektedir. Bu nedenle ebeveynlerin ve bakımverenlerin çocuğun davranışlarını gözlemlemesi ve yaşıtlarının gelişimleriyle kıyaslamaları, bazı sorunları erken fark edebilmeleri açısından çok önemlidir.
1. Sözel İletişimde Bozukluk:
Normal çocuklarda; 6-7 aylıkken agulama, 8-9 aylıkken heceleme, 1 yaşında iken anlamlı tek kelimeler, 2 yaşında iken 2-3 kelimelerle konuşma başlamaktadır.
Otistik çocukların önemli bir bölümünde bu basamakların hiç biri belirtilen zamanda diliminde ortaya çıkmamıştır. Bazılarında 8-18 aya dek olan konuşma basamakları başlamışsa da o dönemde ya duraklama ya da gerileme göstererek ilerlememektedir. Sonuçta otistik çocukların %50-75’inde konuşma gelişmemiştir. Geri kalan %25-50’lik kısmında ise konuşma gelişmesine rağmen kendine özgü bir şekli vardır. En çok gözlenen özellikler zamirleri yerinde kullanamama, kendilerinden 3. tekil şahıs olarak söz etme ( örneğin kendinden bahsederken ben yerine kendi ismini söylemek gibi), söylenenleri aynen tekrarlama (örneğin kendisine “hoş geldin, nasılsın?” dendiğinde o da “hoş geldin, nasılsın? der), anlamsız yere aynı kelime veya cümleleri tekrarlamalardır. Bazı nesneleri farklı şekilde isimlendirebilirler. Konuşmaları monotondur, bazen ses tonunu ayarlayamaz, durup dururken çığlık atma gibi davranışlar gözlenebilir. Konuşmalarında çoğunlukla diğer insanların düşünce ve ilgileri önem taşımaz. Bazen kendi kendilerine mırıldanırlar. Konuşmadaki gecikme sıklıkla ebeveynin dikkatini çeken ve doktora başvurmayı sağlayan belirti grubudur. İsteklerini çevresindekilerin elini kendi eliymiş gibi göstererek işaret edebilir.
2. Duygusal ve sosyal yetersizlikler
Normal bebeklerin gelişim evreleri:
1-1.5 aylıkken anlamlı göz kontaktı, anlamlı gülümseme,
6 aylık iken aktif iletişimi başlatırlar,
8-9 aylıkken anneden ayrılmakta güçlük çeker,
9 aylıkken “ce oyunu” arkasından bay bay ve öpücük verme başlar
2 yaşındaki çocuk yaşıtları ile paralel oyun oynar,
3 yaşında karşılıklı oyuna başlar.
